Во Собранието денеска се одржа панел-дискусија на членови на Комисијата за одбрана и безбедност со претставници на Институтот за комуникациски студии (ИКС), на која беа презентирани ставови и препораки од две појдовни анализи изработени од ИКС: „Странско мешање и манипулирање со информации во Република Северна Македонија“ од Методи Хаџи Јанев и Марјан Столковски и „Справување со странско манипулирање со информации во контекст на европските регулативи“ од Конрад Блејер-Симон.
Говорници на настанот беа претседателот на Комисија за одбрана и безбедност, Павле Арсоски; Александра Теменугова и Дејан Андонов, раководители на програма во ИКС; вон. проф. д-р Методи Хаџи-Јанев и д-р Конрад Блејер-Симон, научен соработник во Центарот за плурализам и слобода на медиуми (Европски универзитетски институт – Фиренца, Италија) и во Европската опсерваторија за дигитални медиуми.
Арсоски, истакна дека оваа панел дискусија претставува можност да се слушнат ставовите и препораките произлезени од двете појдовни анализи изработени од ИКС, како и да се разменат мислења и ставови за странското мешање во земјава и справувањето со овој вид на хибридни закани согласно европските регулативи.
Тој потенцира дека од исклучителна важност за Собранието е соработката со невладиниот и граѓанскиот сектор, посебно во делот на носењето закони и креирањето политики.
Во современиот безбедносен контекст, дезинформациите, сајбер операциите и медиумските манипулации сè почесто стануваат средство за политичко, економско и идеолошко влијание врз државите и нивните институции. И нашата земја, како дел од глобалната безбедносна архитектура и како земја која чекори по европскиот пат, не е имуна на ваквите предизвици, рече Арсоски. Манипулацијата со информации претставува закана која директно влијае врз демократските процеси, јавната доверба и општата стабилност. Тоа е хибридна форма на закана, која не се манифестира само преку класични безбедносни канали, туку продира и во општествените вредности, медиумите, образованието и политичкиот дискурс.
Нашата земја, како геостратешки важна на Балканот, членка на НАТО и кандидат за членство во ЕУ, е изложена на овие закани кои бараат координација и интегрирано делување — институционално, законодавно, медиумски и општествено. Во таа смисла, Комисијата за одбрана и безбедност и Комисија за транспорт, дигитална трансформација, животна средина и просторно планирање имаат особена одговорност да ги следат и анализираат овие процеси, но и да ги вклучат во пошироката дебата за безбедноста на државата. Работата не се ограничува само на традиционалните теми поврзани со армијата или физичката безбедност – туку и на новите, нетрадиционални закани, меѓу кои токму информативната и комуникациската дестабилизација добива сè поголема тежина.
ИКС ги анализира механизмите, методите и ефектите од странското мешање и манипулирање со информации, што не е изолиран феномен, туку дел од пошироки хибридни стратегии кои комбинираат дезинформации, геополитички наративи и сајбер-операции, со цел обликување на јавното мислење и политичките одлуки. Се дејствува во сите сфери, со вклучен актер државен или недржавен. Затоа е потребна отпорност, со сеопштествено делување, соработка со институциите, со новинарите, студентите, пензионерите.
Студијата „Странско мешање и манипулирање со информации во Република Северна Македонија“ од Методи Хаџи-Јанев, укажува на посеопфатен пристап што ќе вклучи подобра координација меѓу државните институции, граѓанскиот сектор и медиумската заедница. Препораките се: формирање национален центар за координација; ажурирање на законската рамка за разликување на слободниот говор од штетната манипулација со информации, зголемување на транспарентноста и надзорот над онлајн платформите и политичкото рекламирање, задолжително откривање на изворите на финансирање на медиумите, усогласување на националните закони со препораките на ЕУ и НАТО; зајакнување на медиумската отпорност и транспарентност – поддршка на независни центри за проверка на факти, откривање на сопственичката структура и финансирањето на онлајн платформите, зајакнување на јавниот радиодифузен сервис и професионалното новинарство; изградба на општествена отпорност и медиумска писменост – едукативни програми за ученици за развивање критичко размислување и борба против дезинформации, јавни кампањи за едукација на граѓаните за техниките на манипулација со информации и важноста од проверка на изворите, истражувања и академски анализи за развивање стратегии прилагодени на македонскиот контекст; како и зголемување на меѓународната соработка.
Во втората студија „Осврнување на странското мешање и манипулирање со информации во контекст на европските регулативи“ од Конрад Блејер-Симон, се истакнува дека успешниот пристап кон справувањето со странското мешање и манипулирање со информациите бара комбинација од регулаторни мерки, поддршка за независни медиуми и градење општествена отпорност. Препораките се: владите да развијат сеопфатни национални стратегии против странското мешање и манипулирање со информациите, нагласувајќи градење отпорност преку образование и медиумска писменост. Поддршката на независните медиуми и граѓанското општество, обезбедувањето транспарентност и отчетност на дигиталните платформи и поттикнувањето на меѓународната соработка, се клучни чекори. Медиумските организации да ја зајакнат саморегулацијата, да бараат одржливи извори на приходи и да воведуваат иновации во испораката на содржини. Граѓанското општество и донаторите да обезбедат обука за новинарите и да ги нагласат програмите за проверка на факти и медиумска писменост. Онлајн платформите да се придржуваат до обврските од Кодексот на однесување за дезинформации. Политичарите да се посветат на искрена комуникација и да поттикнат конструктивен дијалог.
Изнесените анализи, податоци и препораки од денешната панел-дискусија ќе претставуваат вредна основа за креирање поефикасни политики, како и за зајакнување на свеста и отпорноста на општеството кон надворешни и внатрешни влијанија. Комисијата за одбрана и безбедност ќе остане отворена за вакви иницијативи и ќе продолжи да ја поддржува секоја активност која придонесува за безбедна, стабилна и демократска држава.
Креирано од:
СЛИЧНИ ОБЈАВИ
Работна група формирана при Министерството за култура и туризам ќе ја унапредува работата на туристичките водачи
Лишени две лица во Скопје, фатени како предизвикуваат пожар
Нова дигитална услуга на МВР, една од најбараните: Уверение за жителство за моментална адреса на живеење