На 16-ти септември владите на Република Македонија и на Република Косово (кое што не е меѓународно признаено) ја потпишаа СОФА спогодбата која што опфаќа 11 договори за соработка помеѓу Македонија и Косово. Најважните договори се однесуваат на можноста Силите на безбедноста на Косово да влегуваат и престојуваат на територијата на Македонија, физибилити студија за патот Призрен-Тетово, соработка во областа на дијаспората, регулирање на железничкиот сообраќај, соработка во секторите енергија, туризам, контрола на стратешките добра, иновации, технолошки развој и претприемништво и локална самоуправа.
Косовскиот премиер Албин Курти во писмена изјава за СОФА спогодбата изјави „Важна е и посебна е спогодбата СОФА, која го регулира статусот на Силите на безбедноста на Косово, да им се овозможува влез и излез, привремен престој и минување низ (транзит) на територијата на Македонија. Ова ќе биде корисно за двете држави, бидејќи, како што видовме оваа година, покрај тоа што беа партнер и важен воен сојузник, Силите на безбедноста на Косово можат да им помогнат на граѓаните и во операции на спасување [1]“
„Би сакал да ја искористам оваа прилика да ја изразам нашата искрена поддршка за визна либерализација за Косово со Европската унија и да повторам дека Република Македонија е подготвена да ги сподели со Република Косово искуствата од нашето пристапување во НАТО се до пристапувањето на нашиот сосед во НАТО [2]“. Премиерот Зоран Заев нагласи и додаде дека во оваа насока гледа позитивно на распоредувањето на 44 припадници на Армијата на Македонија како дел од мисијата на КФОР на Косово.
Македонската влада го крие договорот, и не дава никакви информации за него, за разлика од властите на Косово, со чија што помош македонската јавност дозна за договорот. Македонската влада потпиша уште еден договор во низа кој што е погубен за Македонија, и ја става Македонија во подредена положба. Македонија и Косово, со посредство на САД и Германија, работат на создавање на воен сојуз, и кон тој сојуз подоцна треба да се приклучат Албанија и Црна Гора. Сојузот претставува одговор на економскиот и воениот подем на Србија, како и блиските односи на Србија со Русија и Кина. Сојузот отворено е насочен против Србија и нејзините интереси. Дали некој во македонската влада, или од претседателскиот кабинет ги ставил на вага сите придобивки и загуби од овој договор, и што тој значи и што може да предизвика во близка иднина?
Курти е во право, најважен дел од спогодбата СОФА е тоа што Силите на безбедноста на Косово ќе можат да влегуваат, транзитираат и престојуваат на територијата на Македонија. Но каде ќе транзитираат? Грција не го признава Косово и нема да дозволи влез на своја територија, Албанија и Косово се инфраструкторно поврзани, и косовските сили можат слободно да транзитираат низ Албанија. Бугарија нема исто да дозволи транзит и влез на косовските сили на своја територија, за да не ги влоши односите со Србија. Ниту Атина, ниту Белград и Софија ќе дозволат Македонија целосно да подпадне под влијание и контрола на Албанија и албанските партии во Македонија. Најверојатно договорот е потпишан со цел припадниците на Силите за безбедност на Косово да можат да учествуваат во воени вежби со македонската армија, и со армиите на некои НАТО држави на Криволак, се со цел зголемување на борбената готовност и обука по НАТО стандарди, се со цел Силите за безбедност на Косово да можат да пружат отпор на српската армија во евентуален воен конфликт во иднина. Сето тоа ќе доведе до тоа Србија да го зголеми разузнавачкото присуство и операции во Македонија. Најверојатно како и на сличните договори кои што ги потпишуваат другите држави, или договорите кои што Македонија ги имаше потпишано претходно со НАТО, и со КФОР за време на неговото присуство во Македонија после конфликот во 2001 година, припадниците на Силите за безбедност на Косово нема да одговараат пред македонските судови доколку сторат некој прекршок или кривично дело на територијата на Македонија. Интересно е и Договорот за соработка на дијаспората кој што го потпишаа Министрите за надворешни работи, и логички се поставува прашањето, интересите на чија дијаспора ќе ги застапува Министерството за надворешни работи на Македонија, на македонската или на албанската дијаспора? Претходно Министерствата за надворешни работи на Македонија и Косово договорија синхронизација на надворешната политика, и имаше случаи кога министерот Османи, или други претставници на македонската влада и институции, при посети на други држави, меѓународни настани, отворено ги застапуваа и се бореа за косовските интереси, а не за македонските интереси. Па дури и напуштија меѓународни настани бидејќи на истите не бил поканет Косово.
И покрај тоа што на сила е резолуцијата 1244 на Советот за безбедност на ОН за Косово, според која што на Косово не може да има други вооружени сили освен припадниците на КФОР, но Косово, со помош на САД, Германија и Турција отворено ја крши резолуцијата на ОН. Во 2018 година Косово го започна процесот за создавање на Косовска армија, односно трансформација на Силите за безбедност на Косово во функционална армија, со 5 000 припадници и 3 000 резервисти. Од тогаш до денес, со помош на купување на оружје и опрема, и пред се на воени донации од страна на САД, Германија и Турција, почнувајќи од лично вооружување па се до борбени транспортери и оклопни возила, Косово е на добар пат да го заврши создавањето на армијата. Како резултат на тоа, Србија води интензивна кампања на опремување и модернизирање на својата армија со современо оружје и опрема, и дека Србија е спремна за сите сценарија на Косово. Србија ги распореди своите армиски и полициски специјални единици на административната граница со Косово.
Интересно е дека во 2001 година за време на воениот конфликт во Македонија, единиците и припадниците на Косовскиот заштитен корпус (денес Косовска Армија) учествуваа во борбите во Македонија на страната на ОНА против македонската армија, полиција и безбедносни сили. Најзабележана беше улогата на Косовскиот заштитен корпус при битката за Радуша, каде што македонските безбедносни сили со помош на воените хеликоптери и авиони херојски го спречија нападот на Радуша, и им нанесоа големи загуби на ОНА и на Косовскиот заштитен корпус, кои што како резултат на тоа беа приморани да се повлечат на Косово.
Македонската влада свесно си игра со оган, и продолжува да води отворена анти-српска политика, и покрај тоа што Србија и помогна на Македонија со епидемијата, преку донации на вакцини и вакцинирање на македонските граѓани во Србија, плус за време на пожарите летото Србија испрати во Македонија хеликопери за гаснење на пожарите. Србија е еден од најважните трговски партнери на Македонија, а и преку Србија поминува главната артерија на македонскиот извоз во ЕУ. Истовремено, Косово одби да ги испорача на Македонија и осомничените за случајот „Монструм“, со изговор дека не верува во независноста и правичноста на македонските судови. Но очигледно македонската влада продолжува да води погубна надворешна политика. Оваа спогодба ќе доведе до нарушување на односите Србија Македонија, и тој договор ќе има безбедносно-политички импликации врз Република Македонија и нејзината безбедност на долги стази.
Пишува: Тодоровски Дарко
Магистер по меѓународни односи и воен аналитичар
[1] https://republika.mk/vesti/makedonija/zaev-potpishal-vojskata-na-kosovo-da-vleguva-i-da-prestojuva-vo-makedonija/
[2] https://balkans.news/2021/09/16/zaev-and-kurti-we-have-strong-political-will-to-strengthen-and-deepen-bilateral-relations-and-cooperation-in-all-areas/
Креирано од:
СЛИЧНИ ОБЈАВИ
Постои град во Турција кој се вика “Бетмен”
Карл Јунг – патот преку поучни приказни, како дел од неговата книга „Сеќавања, соништа, рефлексии“
Општина Карбинци ги затвора сите депонии низ општината