Утрото на 16 февруари се чинеше дека војната во Украина е избегната. По вежбите, руските трупи дисциплинирано се повлекоа во местата на постојано распоредување, а многубројните преговори во Москва со учество на највисоките функционери на Германија и Франција создадоа впечаток дека се постигнати некакви договори за Украина. Сепак, во ноќта на 17-ти сè се промени. Демаркационата линија во Донбас меѓу украинските војници и сепаратистичките единици експлодираше со меѓусебно гранатирање. А утрото на 17 февруари над покривот на руската амбасада во Киев се појави чад, што може да значи едно – уништувале тајни документи, подготвувајќи се за итна евакуација. За неколку часа, Украина и Русија повторно се доближија до војна.
Сега целото внимание на светот е насочено кон неколку региони на Русија и Украина, за кои многу жители на Париз, Берлин, Мадрид или Милано пред неколку години не ни знаеја каде се наоѓаат. Но, заканата од нов воен конфликт речиси во центарот на Европа го натера евројпејците вознемирено да ги земат во раце географските карти и да ги научат тешко изговорливите имиња – Житомир, Воронеж, Чернихив, Белгород, Мариупол, Луганск …
Се разбира, ако зборуваат за претстојната војна секојдневно неколку месеци, тогаш неизбежно ќе почнете да обрнувате внимание на тоа. САД ги плашат Европа и Украина со фактот дека Русија многу брзо ќе ја нападне Украина и изјавува за различни датуми и причини за нападот. Причините се јасни – империјалистичките манири на рускиот претседател Путин, проширувањето на таканаречениот „руски свет“ и повторното воспоставување на Советскиот Сојуз, проследено со пристап до природните ресурси на Украина, удобен пристап до Црното Море, па дури и снабдување на рускиот Крим со вода од реката Днепар.
Од друга страна, Украина: држава која навистина сака да се одмазди и да си ги врати нелегално преземените територии – Крим и Донбас. Во ситуација на информативна ескалација на конфликтот, нервите почнаа да паѓаат не само кај украинските олигарси, кои почнаа да ја напуштаат Украина со приватни авиони и да ги изнесуваат своите семејства. Од страв од претстојната војна, дипломатските амбасади на многу западни земји беа евакуирани од Украина.
И Русија, во меѓувреме, продолжува со звечкатањето со оружје и покажување на мускули, вклучително и во близина на границите со Украина, собра околу 150 000 војници, изврши концентрација на многу воени бродови во Црното Море. Сепаратистите од Луганск и Доњецк додадоа масло на огнот: успеаја да го натераат рускиот парламент да апелира до Путин за признавање на овие републики како независни држави. Путин засега прави пауза по ова прашање и се повикува на договорите од Минск. Имајќи ги флексибилните мускули, Русија почна да ги повлекува трупите од територијата на пограничните региони со Украина и тоа јавно го прикажува. На крајот на краиштата, на Москва не и треба конфликт: Русија е премногу слаба за да освои и да контролира толку голема земја како Украина, уште повеќе, која има поддршка од многу западни земји.
Но, Киев тврди дека Москва не ги повлекла воените единици, а американскиот државен секретар Ентони Блинкен и НАТО сè уште веруваат дека руски напад може да се случи оваа недела. Но, Украина, очигледно, исто додава масло на огнот. Додека Москва ги повлекува војниците од границите или реално, или само со зборови и на телевизија, Украина, напротив, трупа воени единици околу Донбас и не го крие тоа. На пример, полицијата во тој дел на Украина е префрлена во засилен режим, на вработените им е дадено оружје и заштитна опрема, единиците за „напад“ се префрлени во касарната.
На 17 февруари судирите во Донбас се интензивираа. Нормално, двете страни се обвинуваат помеѓу себе. Официјален Доњецк соопшти дека армијата на Доњецк возвратила на оган откако над 150 мини и гранати биле испукани на аеродромот во Доњецк и позициите на сепаратистите. Украинската војска, пак, тврди дека има 29 случаи на гранатирање од сепаратисти, вклучително и употреба на тешко оружје забрането со договорите од Минск. Точно, Киев молчи за тоа кој прв отворил оган. Но, украинската страна демонстрира некоја оштетена зграда и тврди дека граната ја погодила градинката, каде за чудо никој не загинал! Во секој случај, ноќната канонада добро се слушаше во Доњецк и не остана сомнеж – линијата на контакт повторно се претвори во линија на фронтот.
Проблемот е што страните во конфликтот апсолутно не си веруваат. Претставниците од Киев и Вашингтон постојано изјавуваат дека секој видео доказ обезбеден од Русија и сепаратистите ќе биде сфатен како лажен. За возврат, мемот „ова е различно“ е популарен во Русија, роден од одговорот на американските политичари за споредба на ситуацијата во Донбас и Јужна Осетија со американските воени акции. Населението на Русија, во најголем дел, не ги чита западните медиуми и не верува во изјавите на западните, а уште повеќе на украинските политичари. На крајот, секоја страна е сигурна дека е во право. Како што можеме да видиме, информациите се многу контрадикторни. За да разбере каде е вистината, Европа мора да ги следи вестите од три извори – украински, руски и од Донбас и да извлече свои заклучоци. Претставниците на ОБСЕ би можеле да ја откријат вистината. Но, мисијата на ОБСЕ во Доњецк повлече најголем дел од своите набљудувачи, очигледно плашејќи се за нивната безбедност. И сега нема кој искрено да го пренесе независниот став на оваа почитувана организација. И оваа позиција е толку неопходна за Европската унија.
САД соопштија дека постојат 17 сценарија за руска инвазија. Всушност, постои само едно сценарио. Гранатирањето на Белгород, Брјанск или Ростов е тешко да се оправда. Но, постепеното влошување на ситуацијата на демаркационата линија на Донбас може да доведе до војна. Зголеменото гранатирање од украинска страна ќе предизвика одговор на сепаратистите, а обидите на украинската армија да ја протурка демаркационата линија со воени групи ќе предизвикаат контранапад на трупите на непризнаените републики со целосна поддршка на Москва. Ова веќе може да се прогласи за војна и да се воведат санкции спрема Русија. Целото прашање е колку ќе биде асиметричен одговорот на Кремљ и каде ќе запре руската армија на територијата на Украина? И дали воопшто ќе престанат, или ќе ја освојат цела Украина?
Украина, се разбира, има право во својата желба да го врати она што е нејзино. Но, за безбедноста на Европа и доброто на сите нас, а не на политичарите, неопходно е да се дејствува законски, според правилата, почитувајќи ги, и исполнувајќи ги договорите од Минск и имајќи воздржаност и трпение. Но, досега Киев не успеа да го стори тоа.
Пишува: Дарко Тодоровски
Магистер по меѓународни односи и воен аналитичар
Креирано од:
СЛИЧНИ ОБЈАВИ
Карл Јунг – патот преку поучни приказни, како дел од неговата книга „Сеќавања, соништа, рефлексии“
Општина Карбинци ги затвора сите депонии низ општината
Општина Штип е една од најштедливите општини во државата